Mô hình con dơi – Bat pattern là gì?

Mô hình con dơi được đánh giá có tính ứng dụng rộng rãi đối với mọi loại tài sản trên nhiều khung thời gian khác nhau. Cho nên được sử dụng nhiều nhất trong nhóm mô hình giá Harmonic. Để giúp mọi người hiểu rõ mô hình con dơi là gì, sau đây chúng tôi sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về bat pattern, đặc điểm nhận dạng và cách giao dịch.

Mô hình Con dơi – Bat pattern là gì?

Mô hình Con dơi là một trong số những biến thể động vật thuộc nhóm các mô hình giá Harmonic, được Scott Carney phát triển vào năm 2001. Ông cũng đã giới thiệu mô hình này trong cuốn sách vô cùng nổi tiếng, có tên “Harmonic Trading”.

Ý tưởng để các nhà phân tích tạo ra những mô hình biến thể động vật này cũng đều xuất phát từ mô hình giá Harmonic nguyên thủy hay mô hình Gartley, và Bat pattern chắc chắn cũng không ngoại lệ. Trong số các mô hình biến thể động vật đó như Con bướm, Con cua, Cá mập… thì Bat pattern có hình dáng gần giống với mô hình giá Gartley nhất, điểm D không vượt quá điểm X.

Chiến lược giao dịch với mô hình giá Con dơi được sử dụng phù hợp với mọi khung thời gian và trên mọi loại tài sản tài chính khác nhau. Tuy nhiên, trên những time frame thấp hơn thì mô hình này lại ít xuất hiện hơn.

Chiến lược giao dịch với mô hình con dơi có thể áp dụng trong mọi khung thời gian. Tuy nhiên, theo các trader chuyên nghiệp thì mô hình này rất ít khi xuất hiện ở những khung thời gian nhỏ. Do đó, trader cần lựa chọn thời gian phân tích hợp lý.

Đặc điểm nhận dạng Bat Pattern

Bat Pattern được cấu tạo từ điểm là X, A, B, C, D. Các điểm này khi nối với nhau sẽ tạo nên 4 đợt sóng lần lượt là XA, AB, BC, CD. Trong đó:

• AB và CD sẽ có hướng chuyển động cùng chiều nhau.
•  XA và BC cùng chiều nhau và di chuyển ngược hướng với AB, CD.

Các nhà đầu tư có thể dựa theo chiều chuyển động của XA và BC để xác định hướng đi của thị trường khi mô hình kết thúc.

Tương tự như các mọi mô hình giá khác, Bat Pattern cũng có hai dạng khác nhau là mô hình con dơi tăng giá (Bullish Bat) và mô hình con dơi giảm giá (Bearish Bat). Cách nhận diện từng mô hình này như sau:

– Đặc điểm nhận dạng của mô hình Bullish Bat

• Cạnh XA theo chiều hướng tăng từ X đến A
• Cạnh AB theo chiều hướng giảm từ A về B
• Cạnh BC tạo sóng tăng hướng từ B đến C tuy nhiên điểm C thấp hơn A
• Cạnh CD sẽ có chiều hướng giảm từ C đến D đồng thời điểm D không thấp hơn X.
• Sau khi thỏa mãn các điều kiện trên và đáp ứng đủ các quy tắc về tỷ lệ Fibonacci, nhà đầu tư có thể thực hiện lệnh Buy tại điểm D.

– Đặc điểm nhận dạng của mô hình Bearish Bat

• Cạnh XA giảm theo chiều từ X đến A.
• Cạnh AB tạo sóng tăng giá từ A đến B
• Cạnh BC tạo sóng giảm từ B đến C nhưng điểm C không thấp hơn A,
• Cạnh CD tạo sóng tăng từ C đến D nhưng điểm D không được cao hơn điểm X.
• Nếu đã thỏa mãn các điều kiện trên và đạt tiêu chuẩn tỷ lệ Fibonacci, nhà đầu tư có thể tiến hành đặt lệnh Sell tại điểm D.

Các quy tắc về tỷ lệ Fibonacci của Bat pattern

Những quy tắc này áp dụng chung cho cả mô hình Bullish Bat và Bearish Bat

• Không có quy tắc cụ thể nào cho mức độ tăng giá hay giảm giá của đoạn XA
• AB điều chỉnh về mức thoái lui từ 0.382 đến 0.5 của đoạn xu hướng XA
• BC điều chỉnh về mức thoái lui từ 0.382 đến 0.886 của đoạn xu hướng AB
• CD mở rộng về mức từ 1.618 đến 2.618 của đoạn xu hướng AB và thoái lui về mức 0.886 của đoạn xu hướng XA.

Nếu những mô hình biến thể động vật khác như Con bướm, Con cua hay cả mô hình nguyên thủy Gartley thì AB có thể được điều chỉnh thoái lui đến mức 0.618 hoặc hơn thì đối với Bat pattern, nó chỉ được thoái lui về tối đa 0.5 so với XA. Nên so với những mô hình đó thì Bat pattern có đoạn AB nông hơn nhiều.

Tỷ lệ quan trọng thứ hai nằm ở điểm D, để mô hình Con dơi được hợp lệ thì D phải thoái lui chính xác về tỷ lệ 0.886 của đoạn XA hoặc ít nhất phải xấp xỉ nhưng không đáng kể và mở rộng trong khoảng từ 1.618 đến 2.618 so với AB.

Cách giao dịch với mô hình con rơi

• Bước 1: Nhận diện mô hình Bat pattern tiềm năng

Tương tự như các Harmonic pattern khác, mô hình Con dơi cũng có hình dáng giống chữ M hoặc chữ W, các bạn có thể nhận diện chúng một cách căn bản nhất bằng mắt thường. Khi chuyển động của giá trên đồ thị tạo ra 5 điểm X, A, B, C, D mà khi nối chúng lại với nhau tạo thành chữ M hoặc chữ W, các bạn tiếp tục xét 2 điểm quan trọng: điểm C phải thấp hơn điểm A và điểm D phải cao hơn điểm X (trong mô hình Bullish Bat) hoặc điểm C phải cao hơn điểm A và điểm D phải thấp hơn điểm X (trong mô hình Bearish Bat) thì đây có thể là mô hình Con dơi hoặc Gartley. Nếu điểm B điều chỉnh nông, ở nửa trên so với XA thì xác suất mô hình Con dơi sẽ cao hơn.

Tuy nhiên, đó chỉ là bước nhận diện ban đầu, để chắc chắn hơn, các bạn cần tiến hành đo lường các tỷ lệ Fibonacci.

Lưu ý: Các bạn nên thu nhỏ, phóng to biểu đồ tùy theo chuyển động của giá và khả năng quan sát của mình để nhận diện mô hình tốt hơn.

• Bước 2: Đo lường các tỷ lệ Fibonacci của mô hình

Sử dụng Fibonacci Retracement (FR) và Fibonacci Extension (FE) để đo lường các tỷ lệ này.

Để mô hình Con dơi được hợp lệ thì điểm quan trọng đầu tiên chính là điểm B. Các bạn sử dụng FR để đo mức thoái lui của AB so với XA. Nếu tỷ lệ này rơi vào khoảng 0.382 đến 0.5 là hợp lệ. Tuy nhiên, theo Scott Carney, tỷ lệ 0.5 được xem là mức thoái lui lý tưởng nhất cho mô hình này.

Kế đến, dùng FR đo mức thoái lui của BC so với AB. Tỷ lệ dao động trong khoảng 0.382 đến 0.886 là hợp lệ. Trong hầu hết các mô hình Harmonic thì tỷ lệ thoái lui của BC so với AB cũng đều nằm trong khoảng này.

Tiếp theo, dùng FE đo mức mở rộng của CD so với AB. Tỷ lệ thỏa mãn điều kiện mô hình Con dơi là từ 1.618 đến 2.618, tuy nhiên, tỷ lệ lý tưởng nhất là từ 1.618 đến 2.0. Như thường lệ, nếu BC thoái lui 0.382 so với AB thì CD mở rộng khoảng 1.618 so với AB, nếu BC thoái lui đến 0.886 thì CD phải mở rộng đến khoảng từ 2.0 đến 2.618, vì với sự tương ứng tỷ lệ như vậy thì hình dạng Con dơi sẽ chuẩn xác hơn, đồng thời tỷ lệ thoái lui của CD so với XA sẽ hợp lệ theo.

Cuối cùng, tỷ lệ quan trọng nhất để “chốt hạ” mô hình Con dơi chính là mức thoái lui của CD so với XA. Đối với mô hình này, chúng ta cần một tỷ lệ chính xác nhất có thể, 0.886. Con số này sẽ mang lại cho giao dịch tỷ lệ Risk:Reward tốt hơn so với các con số thấp hơn 0.886, nếu vượt qua 0.886, mô hình Con dơi không còn hợp lệ.

Chính vì vậy, khi giao dịch với mô hình giá Con dơi, chiến lược vào lệnh tốt nhất là khi D thoái lui đến mức 0.886 này, nếu chưa đạt đến tỷ lệ đó thì chưa nên vào lệnh, ngược lại, khi tất cả các tỷ lệ khác đều đã thỏa mãn điều kiện của Bat pattern và điểm D cũng đã đạt đến mức thoái lui 0.886 thì xác suất rất cao là mô hình Con dơi sẽ xảy ra, nếu các bạn không vào lệnh ngay thì sẽ bỏ lỡ cơ hội mang về lợi nhuận tiềm năng.

• Bước 3: Tiến hành giao dịch khi mô hình đã hợp lệ

Sau khi điểm D đạt mức thoái lui 0.886 so với XA thì các bạn nên vào lệnh ngay, đồng thời, thiết lập các điểm stop loss, take profit sao cho hiệu quả nhất.

Vào lệnh – Entry

Tại điểm D:

• Nếu là Bullish Bat thì vào lệnh Buy
• Nếu là Bearish Bat thì vào lệnh Sell

Cũng có một số trader chưa vào lệnh ngay mà chờ đợi thêm sự xác nhận của 1 đến 2 cây nến đi sau điểm D. Tuy nhiên, chiến lược này có thể khiến bạn mất đi cơ hội giao dịch tốt với mô hình này vì nếu thị trường biến động mạnh hoặc lực mua/bán sau khi mô hình hoàn thành quá lớn thì thay vì 1, 2 cây nến xác nhận với thân nến ngắn, giá sẽ vút lên cao hoặc giảm sâu một cách nhanh chóng, lúc này, tỷ lệ Risk:Reward không còn tốt nữa.

Ngoài ra, các bạn cũng có thể quan sát các cây nến tại điểm D để xem nó có tạo thành mô hình nến đảo chiều nào không, nếu có, tín hiệu giao dịch được xác nhận tin cậy hơn, vào lệnh ngay tại điểm D này.

Cắt lỗ – Stop loss

Đến các trader chuyên nghiệp còn luôn tuân thủ nguyên tắc này thì không có lý do gì để những trader mới như chúng ta không đặt stop loss. Trong tất cả các chiến lược quản trị rủi ro thì stop loss luôn là công cụ hiệu quả hàng đầu.

Chiến lược đặt cắt lỗ hợp lý nhất cho mô hình Con dơi chính là ngay phía dưới mức giá của điểm X (Bullish Bat) hoặc ngay phía trên điểm X (Bearish Bat). Đơn giản vì nếu giá vượt qua mức này, mô hình Bat pattern không còn hiệu lực.

Thật ra việc đặt stop loss ngay dưới/trên điểm D thay vì điểm X cũng thỏa mãn tính chất mô hình vì nếu giá vượt qua điểm D thì có nghĩa là CD thoái lui hơn 0.886 so với XA, mô hình cũng không hợp lệ. Tuy nhiên, nói là 0.886 nhưng cũng không bắt buộc phải chính xác hoàn toàn, nó có thể thấp hơn hoặc cao hơn một chút, hơn nữa, khoảng cách từ D đến X không quá lớn, các bạn nên chọn điểm X thay vì D để tránh bị quét stop loss.

Chốt lời – Take profit

Chiến lược giao dịch với mô hình giá Con dơi cũng có rất nhiều cách chốt lời khác nhau.

Các bạn có thể lựa chọn một trong số các mục tiêu chốt lời như sau, tùy thuộc vào mục tiêu lợi nhuận của từng người:

• Mục tiêu lợi nhuận thấp nhất có thể đặt tại mức giá của điểm C.
• Mục tiêu lợi nhuận tiếp theo có thể đặt tại mức giá của điểm A.
• Mục tiêu lợi nhuận cao hơn nữa có thể đặt tại mức giá ứng với điểm E, là mức mở rộng 1.27 so với XA hoặc 1.618 so với XA…

Tuy nhiên, để hạn chế rủi ro và đảm bảo có lợi nhuận khi giao dịch với mô hình giá Con dơi, chiến lược mà chúng tôi muốn đề xuất với các bạn chính là chốt lời từng phần kết hợp trailing stop. Chiến lược này cũng được sử dụng trong hầu hết các Harmonic pattern biến thể động vật.

Ví dụ khi giao dịch với mô hình con dơi

Bây giờ chúng ta hãy xem xét một ví dụ thực tế về giao dịch mô hình Bat pattern trong Forex, bắt đầu với thiết lập mô hình con dơi tăng giá. Biểu đồ bên dưới cho thấy hành động giá của cặp Euro-USD trong khung thời gian bốn giờ.

Trước tiên, chúng tôi đã phác thảo cấu trúc mô hình Bat pattern tăng giá bằng cách sử dụng các điểm X, A, B, C và D. Lưu ý rằng ở đây chân AB thoái lui chân XA chỉ bằng 50%. Mức thoái lui thực tế được thấy ở đây tại điểm B là 47%, nằm trong phạm vi hẹp của mức 50% mà chúng tôi muốn thấy ở điểm B.

Tiếp theo, hãy chú ý đến hành động giá trong suốt chặng CD. Đó là một chân giảm và chúng ta có thể thấy sự đảo chiều nhanh chóng xảy ra khi đạt đến mức thoái lui 88% của chân XA. Khi giá tiếp cận mức thoái lui 88%, chúng tôi sẽ chuẩn bị lâu dài để nhận ra mô hình Bat tăng giá này đang diễn ra. Khu vực được khoanh tròn cho thấy nơi xảy ra mức thoái lui 88% tại điểm D.

Đó sẽ là tín hiệu mẫu hình Bat để tham gia một giao dịch dài hạn. Chúng tôi đã đặt một lệnh giới hạn để mua ở mức này với kỳ vọng giá cao hơn.

Mức dừng lỗ sẽ được đặt ngay dưới mức dao động thấp của điểm X. Bạn có thể thấy mức đó được hiển thị bằng đường màu đỏ ở dưới cùng của biểu đồ, được ký hiệu là Stoploss. Chiến lược rút lui của chúng tôi yêu cầu mở rộng ra khỏi vị trí trong khoảng một phần ba. Mục tiêu đầu tiên của chúng tôi sẽ là mức dao động thấp nhất của điểm B. Bạn có thể thấy rằng nỗ lực đầu tiên để đạt được mục tiêu đó đã giảm một chút ngắn, nhưng sau một lần di chuyển nhỏ xuống thấp hơn, nỗ lực thứ hai đã thành công trong việc đạt được mục tiêu một.

Mục tiêu hai sẽ được đặt ở mức cao nhất của điểm C. Bạn có thể thấy rằng hành động giá tiếp tục tăng cao hơn và cuối cùng mục tiêu này đã đạt được, cho phép chúng tôi đóng một phần ba thứ hai của vị trí.

Một phần ba cuối cùng của vị thế của chúng tôi sẽ được giữ trong một thời gian ngắn nữa, khi hành động giá tiếp tục cao hơn để đạt đến mức cao nhất của điểm A, điểm này sẽ đóng vai trò là kích hoạt thoát cuối cùng của chúng tôi.

Kết luận

Dựa trên kinh nghiệm của rất nhiều các trader chuyên nghiệp cũng như của chính tác giả của mô hình Bat pattern thì một khi CD thoái lui chính xác đến tỷ lệ 0.886 của XA thì mô hình Con dơi sẽ chắc chắn xảy ra, nghĩa là giá sẽ suôn sẻ đi theo hướng mà chúng ta mong muốn. Chính vì vậy, chiến lược giao dịch với mô hình Con dơi có tỷ lệ thành công rất lớn, nhưng để tận dụng được điều này thì điều quan trọng hơn hết là nhận diện chính xác mô hình, đây là cơ sở cho sự thành công khi giao dịch với bất kỳ một price pattern nào.

Hãy luyện tập quan sát đồ thị giá thật nhiều, luyện tập sử dụng Fibonacci Retracement và Fibonacci Extension thật nhuần nhuyễn, điều này sẽ giúp các bạn giao dịch tốt hơn, hiệu quả hơn. Chúc các bạn giao dịch thành công!