Giải mã tâm lý thị trường trong giao dịch forex

Khi anh em bắt đầu thực hiện một giao dịch, thường tập trung toàn bộ sự chú ý vào thị trường. Nói một cách đơn giản, khi thị trường đi lên thì chúng ta vui và khi đi xuống thì chúng ta buồn. Đúng không nào? Tuy nhiên, vấn đề quan trọng không nằm ở ngài thị trường mà chính tâm lý của bản thân chúng ta.

Một nhà giao dịch thành công, họ luôn có cách quản lý cảm xúc của mình hiệu quả, ngay cả khi đám đông hoảng loạn hay hương phấn. Đưa ra các quyết định đúng đắn sẽ giúp anh em loại bỏ cảm xúc tiêu cực khỏi sự lệch chuẩn, sai hướng và phi lý trí… càng sớm càng tốt và sẽ giúp anh em dễ dàng thành công hơn.

Trường phái phân tích tâm lý thị trường

So với phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản thì khái niệm phân tích tâm lý thị trường ít được biết đến hơn vì nó thông dụng đối với các nhà đầu tư tổ chức lớn hay các quỹ đầu tư có đủ nguồn lực và dữ liệu thị trường. Phân tích tâm lý thị trường là việc phân tích tập trung vào đo lường trạng thái tâm lý và cảm xúc tổng thể của tất cả những người đang tham gia vào thị trường.

Phương pháp phân tích này định lượng bao nhiêu % người giao dịch forex là nghiêng về xu hướng tăng hay xu hướng giảm. Khi tâm lý thị trường Forex được xác định thành công, nhà phân tích nhất định sẽ có một giao dịch ở phía đối diện đám đông, với lý giải rằng đám đông thường bị nhầm lẫn.

Để chắc chắn, phân tích tâm lý thị trường thường được kết hợp với 2 trường phái phân tích trên. Ví dụ, các nhà giao dịch phân tích kỹ thuật sử dụng các xu hướng, mô hình và các chỉ số khác để đánh giá trạng thái tâm lý hiện tại của thị trường để dự đoán xu hướng tiếp theo. Chiến lược giao dịch định lượng theo xu hướng được sử dụng bởi các quỹ phòng hộ là một ví dụ về kỹ thuật đầu tư phụ thuộc một phần vào việc tận dụng sự thay đổi trong tâm lý thị trường, khai thác tín hiệu để tạo ra lợi nhuận.

Nguyên nhân dẫn đến các vấn đề tâm lý trong giao dịch

• Ảnh hưởng từ đám đông: tâm lý đám đông dùng để chỉ nhà đầu tư hành không hành động theo lý trí của mình mà dựa vào đám đông để thực hiện mua bán, chẳng hạn người khác mua vào thì mình cũng mua vào và ngược lại.

Chính hiệu ứng này sẽ dẫn đến tình trạng nhà đầu tư quá hưng phấn hoặc quá sợ hãi. Gây tình trạng bong bóng, hoảng loạn bán tháo trên thị trường. Đặc biệt, khi thị trường tiêu cực, hiệu ứng dây chuyền (Hiệu ứng Domino) tạo ra một chuỗi giảm sâu liên tục gây thiệt hại rất lớn cho các nhà đầu tư.

• Thiếu hiểu biết: Hiện nay, trên báo đài phản ánh rất nhiều về tính trạng các nhà đầu tư rất dễ bị dẫn dụ bởi lời chào mời của các Broker lừa đảo dẫn đến tiền mất, tật mạng. Như Paul Clitheroe từng nói: “Đầu tư vào chính bản thân mình.

Kiến thức và kinh nghiệm là động cơ cho sự giàu có”. Do đó, trên thị trường Forex, việc thu nạp kiến thức thông tin giúp chúng ta có nền tảng vững chắc trong giao dịch luôn luôn là điều kiện tiên quyết cho bất kỳ Trader nào.

• Hiệu ứng FOMO (Fear of Missing Out): sự lo sợ bỏ lỡ khi mua cổ phiếu, tiền ảo dẫn đến tình trạng ồ ạt mua theo một cách mù quáng. Tuy nhiên, kết quả nhận được chỉ là thua lỗ và thua lỗ. Đây là điều hoàn toàn dễ hiểu khi cảm xúc đã chi phối toán bộ hành động và họ cũng chẳng còn đủ tỉnh táo để kịp phản ứng với thị trường khắc nghiệt này.

• Quá tự tin hoặc tự ti: Tự tin tạo nên sự chủ quan và tự ti tạo nên tính dè dặt trong đầu tư. Nhiều người muốn chứng tỏ bản thân của họ chẳng kém cạnh ai và liên tục mua bán, nhồi lệnh, không tuân thủ nguyên tắc và kết qua họ phải chịu thua lỗ. Khác, nhà đầu tư tự ti khi họ không đủ tự tin để bám sát vào chiến lược và kế hoạch giao dịch đã đề ra.

7 bước kiểm soát tâm lý giao dịch của Trader giúp đầu tư thành công

Bước 1: Thiết lập nguyên tắc giao dịch

Với bản thân của mỗi Trader, việc xây dựng nguyên tắc và bắt buộc bản thân phải giữ kỷ luật theo từng giai đoạn trong nguyên tắc đó là vô cùng thiết yếu để mang lại hiệu quả giao dịch cao nhất. Với những  ai đi với thị trường đủ lâu, thì nghiễm nhiên anh em sẽ nhận ra rằng nguyên tắc và kỷ luật luôn luôn phải có nếu muốn tồn tại trên thị trường này. Để thiết lập nguyên tắc, anh em phải:

• Xác định phương pháp giao dịch: Để bắt đầu anh em mình cần xác định và thiết lập phương pháp giao dịch của chính bản thân chúng ta, chẳng hạn: phân tích gì? tín hiệu ra sao? vào lệnh thế nào? chốt lỗ ra sao? chốt lời điểm nào? chốt lệnh trong ngày hay qua đêm? Từ đó, tạo nên phương pháp của riêng cho anh em để tận dụng một cách hiệu quả nhất.

Ví dụ: chúng ta giao dịch theo phương pháp Price Action và đặt nguyên tắc chốt lời 5%- 10%, và chốt lỗ 7%.

• Tuân thủ nguyên tắc đã đặt ra: Anh em cần lập ra hàng loạt những nguyên tắc chung khi giao dịch. Mỗi người chúng ta luôn có những thói quen, tính cách và cách thức giao dịch khác nhau, do đó hãy tuân thủ đúng nguyên tắc của bản thân để đạt được hiệu quả nhất nhé.

Bước 2: Tích lũy kiến thực và kinh nghiệm

Bất kỳ ai, ngay cả Trader gà mờ hay Trader lâu năm cũng chưa chắc hoàn toàn có thể nắm bắt được toàn bộ sự biến động khôn lường của thị trường. Cho dù phân tích kỹ thuật hay cơ bản và cập nhật tin tức thị trường đôi phần sẽ giúp ích cho các nhà đầu tư dự đoán được xu hướng giá cả nhưng hoàn toàn cũng phải dựa vào kinh nghiệm và kiến thức của bản thân để đưa ra quyết định xác đáng nhất.

Bước 3: Ghi chép nhật ký giao dịch

Một quyển nhật ký giao dịch sẽ rất tốt giúp cho Trader thấy chính bản thân của họ tại các mốc thời gian cụ thể. Nhật ký giao dịch này không chỉ đơn thuần một bản tóm tắt mà còn ghi chép lại cảm xúc và hành động cụ thể của anh em chúng ta.

Từ đó, quyển sổ sẽ cung cấp trạng thái của tài khoản, phương pháp, kinh nghiệm và đầy đủ quá trình giao dịch chúng ta tại 1 thời điểm. Nó phản ánh độ hiệu quả đầu tư và từ đó mang lại cơ hội giao dịch hiệu quả hơn trong tương lại. Một số nội dung cần ghi chép như:

• Mật độ giao dịch
• Từng giao dịch thành công như thế nào
• Các tài sản đầu tư nào đang sinh lời tốt hơn
• Ghi chép cảm xúc và hành động cụ thể trong từng giao dịch.

Bước 4: Đừng theo đuổi sự hoàn hảo, hãy theo đuổi sự tiến bộ

Becky Beaupre Gillespie đã từng nói, “Tốt vừa đủ mới là hoàn hảo”. Khi chúng mình giao dịch, việc đặt mục tiêu 10 – 20% là hoàn toàn hợp lý nhưng đôi khi thị trường biến động việc chốt lãi 7% là quá tốt đối với anh em mình rồi. Khi chúng ta theo đuổi chủ nghĩa hoàn hảo sẽ tạo nên một áp lực ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư của các mình.

Do đó, đừng là một nhà đầu tư cứng ngắc, bảo thủ mà hãy luôn nhanh nhạy để có thể kịp thời ứng phó với các biến động khôn lường của thị trường.

Bước 5: Tỉnh táo và kiên định

Thường xuyên đọc thông tin và ngoài ra, chúng ta cần phải chọn lọc nguồn thông tin chính thống hoặc các nhận định chuyên môn cao, dự đoán có căn cứ, có số liệu vững chắc. Đồng thời, hãy luôn giữ cho mình một sự tỉnh táo, sáng suốt trước tất cả những luồng thông tin trái chiều đang cố điều hướng anh em mình, làm anh em dễ rơi vào các hiệu ứng tâm lý như FOMO, tâm lý đám đông,…

Ngoài ra, trong đầu tư, chúng ta hãy luôn kiện định với kế hoạch đã đề ra trước của mình nhé. Việc thay đổi để thích ứng với các diễn biến xấu, chứ đừng bao giờ bỏ cuộc trước kế hoạch của chúng ta nhé.

Bước 6: Đừng “dán mắt” vào màn hình

Thói quen cực xấu của các Trader, đặc biệt đối với các Trader nghiệp dư mới vào thị trường. Khi anh em mới vào thị trường, rất dễ bị tâm lý “nghiện” dẫn đến dán mắt vào màn hình mỗi ngày chỉ để kê lệnh, đặt lệnh. Nhưng điều đó không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng tâm lý.

Thói quen chăm chú nhìn vào màn hình và bị cuốn theo những cây nến xanh đỏ, không làm nâng cao hiệu quả đầu tư của chúng ta mà còn gây ảnh hưởng xấu đến cuộc sống và sức khỏe.

Các anh em nên thường đặt lệnh TP hoặc SL để giúp lệnh được tự động thực hiện và lấy thời gian đó để đọc sách nâng cao kiến thức cho bản thân.

Bước 7: Quản lý vốn thông minh

Nếu anh em thua 2000$ sẽ hoàn toàn khác với cảm giác thua 200$ đúng không nào? Do đó, để chúng ta cần phải quản lý vốn của mình hiệu quả và thông minh nhất có thể, để tránh áp lực thua lỗ ảnh hưởng đến tài khoản của mình.

Ví dụ: một bài học, chúng ta cần lưu ý đó chính là việc cho lệnh liên tục quá lớn, trading với lot quá cao khi còn thiếu kinh nghiệm. Hãy điều chỉnh mức Volume hợp lý và tự đặt giới hạn mức thua lỗ hoàn chỉnh trong phạm vi cho phép, chứ đừng nên chăm chăm vào đặt lệnh thì lúc nào chẳng hay tài khoản sẽ cháy hết.